Leningen en garanties

Onze vereniging of stichting heeft geld nodig voor bijvoorbeeld een tennisbaan of clubgebouw. Kunnen wij geld lenen bij de gemeente? Of is de gemeente bereid om garant te staan als de bank ons een lening verstrekt? In deze handleiding leest u hoe de gemeente omgaat met dit soort vragen.

Heldere regels voor leningen en garanties

In 2020 heeft de gemeente Hillegom de regels voor geldleningen en garanties op papier gezet. Dat helpt de gemeente om een beslissing te nemen als een vereniging of stichting een aanvraag doet. Alle stappen die we doorlopen staan beschreven. Ook is afgesproken dat als de aanvraag wordt goedgekeurd, de gemeente de kosten hiervoor doorberekent aan de aanvrager.

De gemeente leent geen geld uit

Een belangrijke afspraak die we hebben gemaakt, is dat we in principe geen geld uitlenen. Een gemeente is geen bank, ons geld is bedoeld voor het uitvoeren van onze taken. Bovendien is onze organisatie niet ingericht voor de ingewikkelde zorg die hoort bij het uitlenen van geld.

Waar kunt u wel terecht voor een lening?

Wanneer u geld wilt lenen voor een plan van uw vereniging of stichting, kunt u aankloppen bij een bank. Ook zijn er fondsen waar u een aanvraag kunt doen, zoals het BNG Duurzaamheidsfonds, het Waarborgfonds voor de Zorgsector (WFZ) of de Stichting Waarborgfonds Sport (SWS).

In bijzondere gevallen kan de gemeente garant staan

Kunt u geld lenen bij een bank? In bijzondere gevallen is de gemeente dan bereid om garant te staan. Dat betekent dat de bank bij ons kan aankloppen wanneer er iets misgaat. Bijvoorbeeld wanneer u door omstandigheden de rente niet meer kunt betalen.

Aan een garantstelling zijn risico’s verbonden, dus dat doen we niet zomaar. Een belangrijke voorwaarde is dat het plan een publiek belang dient. Ook onderzoeken we of uw vereniging of stichting financieel gezond is.

Zo werkt een aanvraag voor garantstelling

Laat de gemeente weten dat u een aanvraag wilt doen. Beschrijf waar het geld voor bestemd is en waarom dit plan belangrijk is voor de gemeenschap van Hillegom. Dit kunt u voorleggen aan een ambtenaar die gaat over dit vakgebied, bijvoorbeeld sport of cultuur.

Stap 1: beoordeling door een vakambtenaar

De vakambtenaar kijkt of een aanvraag kans van slagen heeft. Hij of zij onderzoekt:

of de aanvraag bedoeld is voor een plan dat bij de taken van de gemeente hoort
of de gemeenteraad dit een belangrijk doel vindt
of dit de beste manier is om dit doel te bereiken
of burgemeester en wethouders bereid zijn om het aan de raad voor te stellen.

Kan de vakambtenaar al deze punten met ‘ja’ beantwoorden? Dan draagt hij of zij de aanvraag over aan de treasurer. Deze ambtenaar bewaakt de schatkist van de gemeente.

Stap 2: beoordeling door de treasurer

De treasurer kijkt naar de zakelijke kant van het verhaal. Past een garantstelling binnen de regels? En wat zijn de kosten voor de gemeente? Hij of zij onderzoekt:

of het echt noodzakelijk is dat de gemeente bijspringt. Zijn er geen andere mogelijkheden om het initiatief te ondersteunen, zoals fondsenwerving, sponsoring of subsidie?
of er geen sprake is van belangenverstrengeling
of het niet gezien kan worden als staatssteun
of de vereniging of stichting op lange termijn aan de verplichtingen kan voldoen
wat de totale kosten zijn voor de gemeente, inclusief de risico’s

Voor dit onderzoek vraagt de treasurer informatie op bij de aanvrager. Denk aan jaarrekeningen en een meerjarenbegroting van de stichting of vereniging en een business case voor het plan.

Stap 3: beslissing door het college/de gemeenteraad

De treasurer legt alle informatie vast in een document. Daarin staat wat het plan de gemeenschap oplevert, maar ook welke kosten en risico’s hier tegenover staan. Deze informatie gaat naar het college van burgemeester en wethouders en de gemeenteraad. Op basis daarvan kunnen ze een beslissing nemen.

Bij een positief besluit betaalt de aanvrager kosten

Stemmen het college en de gemeenteraad in met een garantstelling? Dan betaalt de aanvrager de volgende kosten:

een eenmalig bedrag van 2.500 euro (kosten voor de beoordeling en besluitvorming)
een jaarlijks bedrag van 500 euro (kosten voor toezicht en administratie)
jaarlijkse risicokosten (kosten voor het risico dat de gemeente loopt)
mogelijke extra kosten (bijvoorbeeld voor de inhuur van een notaris)

Een contract

De afspraken worden vastgelegd in een contract. De gemeente houdt daarop toezicht. We verwachten dat u ons en uw bank op de hoogte houdt als de situatie verandert. Bijvoorbeeld wanneer veel leden opzeggen en de inkomsten dalen, waardoor u de lening niet meer kunt terugbetalen. Het is dan belangrijk dat u bijtijds contact opneemt met zowel ons als de bank.

Maatwerk

Wanneer een garantstelling niet mogelijk is, maar de gemeenteraad het plan wel heel belangrijk vindt, dan kunnen we in gesprek gaan over een maatwerkoplossing. De verantwoordelijke wethouder neemt hiertoe het initiatief.

Verkorte handleiding

Deze handleiding is een eenvoudige en korte uitgave van de memo Beleid en Uitvoering Geldleningen en Garanties. In dit stuk zijn alle stappen in detail uitgewerkt en wordt dieper ingegaan op de berekeningen. Ook de Algemene Voorwaarden zijn erin terug te lezen.